Weer terug van een zonnige vakantie... In de bekende stapel post lag o.a. het langverwachte psychodiagnostisch verslag van zoonlief... Gelet op alle artikelen afgelopen periode in de (social) media over ADHD was ik meer dan geïnteresseerd in de wijze waarop zijn diagnose tot stand is gekomen... Juist ook door de uitspraak in het eerste gesprek met de hoofdbehandelaar, die aangaf dat part-time ADHD niet bestaat, gelet op het grote verschil in zijn gedragskenmerken thuis en op school... En dat een psychiater van een vorige GGz-instelling enkele jaren geleden aangaf dat niet duidelijk was waar zijn ADHD-kenmerken vandaan kwamen: hechtingsprobleem, trauma of een tekort aan dopamine... De medicatie-trial liet zien dat er op school een groot verschil optrad na toediening van methylfenidaat en dat er thuis en tijdens sport geen verschil merkbaar was... Ook de daarbij gebruikte en welbekende scorelijsten met betrekking tot ADHD-symptomen gaven grote verschillen tussen thuis en op school... Uiteindelijk is hij met medicatie tijdens schooluren gestart... Inmiddels is er ook al weer iets aan medicatie afgebouwd, zonder dat er op school iets veranderde... Dus daarom extra nieuwsgierig naar de wijze waarop zijn diagnose tot stand is gekomen.. Gewoon... Als kwaliteitstoets vanuit de cliëntenbril... Samen Deskundig...
Beginnend bij de basis van het diagnose stellen van ADHD bij kinderen, kom ik bij de bron:
de multidisciplinaire richtlijn ADHD bij kinderen en Jeugdigen... Voor een officiële diagnose ADHD moet aan alle criteria A t/m E uit die richtlijn worden voldaan. Onderaan dit blogbericht staan die criteria, genoemd (uit de Multidisciplinair Richtlijn ADHD bij kinderen en jeugdigen - 2005 via Trimbos)...
Dus met die vijf criteria in de hand is het nu heel simpel om de in het psychodiagnostisch verslag gestelde diagnose te toetsen aan die vijf criteria... En dan komt er een vraagen bij mij op... Met betrekking tot criterium C: Enkele beperkingen uit de groep symptomen zijn aanwezig op twee of meer terreinen (bijvoorbeeld op school (of werk) en thuis)... Voldoet zoonlief hieraan? Immers de beperkingen zitten op dit moment alleen op school... Thuis en op sportclubjes functioneert hij goed zonder medicatie... Bovendien liet alleen school een significante vermindering van symptomen zien tijdens de medicatie-trial...
Medio oktober spreken we de psychiater weer voor een controle... Toch maar vooraf onze vraag toemailen en ook vragen waarom er in het verslag niets vermeld staat over mogelijke ADHD-kenmerken vanuit zijn trauma's... Oh ja, en we zijn ook benieuwd naar het behandelplan met betrekking tot toedienen van medicatie, omdat al een half jaar geslikt wordt op school... En inmiddels alweer 2,5 mg is afgebouwd... Wordt vervolgd...
Multidisciplinair Richtlijn ADHD bij kinderen en jeugdigen - 2005 via Trimbos)
Diagnose ADHD
(DSM-IV-TR)
A Ofwel (1), ofwel (2):
(1) Zes (of meer) van de volgende symptomen van
aandachtstekort zijn gedurende ten minste zes maanden aanwezig geweest in een
mate die onaangepast is en niet past bij het ontwikkelingsniveau:
Aandachtstekort
(a) slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te
geven aan details of maakt achteloos fouten in schoolwerk, werk of bij andere
activiteiten
(b) heeft vaak moeite de aandacht bij taken of spel
te houden
(c)
lijkt
vaak niet te luisteren als hij/zij direct aangesproken wordt
(d)
volgt vaak aanwijzingen niet op en slaagt er
vaak niet in schoolwerk, karweitjes af te maken of verplichtingen op het werk
na te komen (niet het gevolg van oppositioneel gedrag of van het onvermogen om
aanwijzingen te begrijpen)
(e)
heeft vaak moeite met het organiseren van taken
en activiteiten
(f)
vermijdt vaak, heeft een afkeer van of is
onwillig zich bezig te houden met taken die een langdurige geestelijke
inspanning vereisen (zoals school- of huiswerk)
(g)
raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor
taken of bezigheden (bijvoorbeeld speelgoed, huiswerk, potloden, boeken of
gereedschap
(h)
wordt vaak gemakkelijk afgeleid door uitwendige
prikkels
(i)
is vaak
vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden
(2) Zes (of meer) van de volgende symptomen van
hyperactiviteit-impulsiviteit zijn gedurende ten minste zes maanden aanwezig
geweest in een mate die onaangepast is en niet past bij het
ontwikkelingsniveau:
Hyperactiviteit
(a)
beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of
draait in zijn/haar stoel
(b)
staat vaak op in de klas of in andere situaties
waar verwacht wordt dat men op zijn plaats blijft zitten
(c)
rent vaak rond of klimt overal op in situaties
waarin dit ongepast is (bij adolescenten of volwassenen kan dit beperkt zijn
tot subjectieve gevoelens van rusteloosheid)
(d)
kan moeilijk rustig spelen of zich bezighouden
met ontspannende activiteiten
(e)
is vaak
"in de weer" of "draaft maar door"
(f)
praat vaak aan een stuk door
Impulsiviteit
(g)
gooit het antwoord er vaak al uit voordat de
vragen afgemaakt zijn
(h)
heeft vaak moeite op zijn/haar beurt te wachten
(i)
verstoort vaak bezigheden van anderen of dringt
zich op (bijvoorbeeld mengt zich zomaar in
gesprekken of spelletjes)
B Enkele symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit of
onoplettendheid die beperkingen veroorzaken waren voor het zevende jaar aanwezig.
C Enkele beperkingen uit de groep symptomen zijn aanwezig op
twee of meer terreinen (bijvoorbeeld op school (of werk) en thuis).
D Er moeten duidelijke aanwijzingen van significante
beperkingen zijn in het sociale, school- of beroepsmatig functioneren.
E De symptomen komen niet uitsluitend voor in het beloop van
een pervasieve ontwikkelingsstoornis, schizofrenie of een andere psychotische
stoornis en zijn niet eerder toe te schrijven aan een andere psychische
stoornis (bijvoorbeeld stemmingsstoornis, angststoornis, dissociatieve stoornis
of een persoonlijkheidsstoornis).
De DSM-criteria zijn gevalideerd voor kinderen van 4 tot 16
jaar oud. ADHD-symptomen nemen af met de leeftijd. Als voor iedere leeftijd
dezelfde drempel wordt aangehouden, zou dit bij jonge kinderen fout-positieve en
bij volwassenen fout-negatieve diagnoses opleveren. Beneden de leeftijd van 5
jaar is de diagnose ADHD niet goed te stellen. Geadviseerd wordt de
DSM-criteria alleen toe te passen op de leeftijdsklasse van 4 tot 16 jaar.
